Ewro serrgêra qedexeyê tebervejîyayîşî yê Sûrî ya ke dewleta tirke xoverdayîşê xoîdarekerdişî ra dima îlan kerdbi.

Serra 2015î de dima Sûrê Amedî de xoîdarekerdiş amebi îlankerdene, şeş taxanê Sûrî de qedexeyê tebervejîyayîşî amebi îlankerdene û qezaya Sûrî ya Amedî pê tank û topan amebî rijnayene.

Xoverdayîşê 103 rojan ra idma şeş taxî ameyî îşxalkerdene û prosesê rijnayîşî dest pêkerd. Nê prosesî de demografî û awanîya tarîxî ya taxan zî rijîyayî. Adara 2016î ra dima keyeyê neweyî virazîyayî ke manenê zîndanan. Taxî pêşkêşê mutehîdanê AKPyî ameyî kerdene.

Serekkomarê Tirkîya Erdoganî 2015 de prosesê çareserîye qedîna. Weçînayîşê 7ê hezîrana 2015î de Erdogan nêeşka bi sereyê xo bibo îqtîdar û faturaya ney kurdan rê birnaye. Bombayî serê kurdan de teqayêne, hêrişê nîjadperestî zêdîyayêne, kurdî her roje tepişîyayêne.

Şarê kurdî vera nê prosesê qirkerdişî bi xoîdarekerdişî xîret kerd ke waranê xo bipawo. Kurdan xoîdarekerdiş îlan kerd.

13ê tebaxa 2015î ra verî qezaya Gimgimî ya Mûşî de xoîdarekerdiş ame îlankerdene. DEwleta tirke pê hêrişan cewabê ney da. Dima Farqîn, Sûr, Cizîr, Silopya, Şirnex, Hezex, Nisêbîn, Kerrboran, Gever û Baxlar de zî xoîdarekerdiş ame îlankerdene.

Dewleta tirke nê cayan de bi taybetî Sûrê Amedî de qedexeyê tebervejîyayîşî îlan kerd. Qedexeyo tewr emrderg Sûr de ame caardene.

Wexto ke Tahîr Elçî 28ê teşrîna peyêne ya 2015î de ame qetilkerdene qedexe ame îlankerdene. Rojêke ra pey qedexe seba ke şar Sûrî veng bikero wedarîya û 2ê kanûne de reyna qedexe ame îlankerdene. 6 serrî yo 6 taxanê Sûrî de qedexe dewam keno.

Dima ke şarî xoîdarekerdişî îlan kerdbî dewleta tirke û cerganê ci bi giranî hêrişê Sûrî kerd. 4 mengan de taxê Fatîhpaşa, Hasirli, Dabanoglu, Savaş, Cevatpaşa, Cemal Yilmazî pê tank, topan, çekanê giranan dîyayî bombayan ver û ameyî rijnayene.

Serekwezîrê ê çaxî Ahmet Davutogluyî vatbi: ''Ma do Sûrî bikerê Toledo.'' Sûr de sivîlî zî tede bi seyan kesî ameyî qetilkerdene.

Dewleta tirke pê bi hezaran tîmanê taybetan, polîsan û leşkeran û cerganê DAÎŞî kewte Sûrî. Sûr de 300 endamê YPSyî estbîyî ke nînan ra bi seyan kesî şehîd bîyî. Dewleta tirke hende çekan reyde pê F16an zî hêrişê Sûrî kerd. O çax vera hêrişanê dewleta tirke nameyê YPSyî ser Çiyagerî vatbi: ''Se beno wa bibo netîce do bêhempa biba!''

Dima ke Sûr bi temamî ame vengkerdene kamyonê harfîyatî kewtî de, cergan keyeyê Sûrî talan kerdî, hacetê keyeyan diznayî berdî.

Roniştoxê Sûrî neçare mendî ke koç bikerê. Wexto ke keyeyê înan ameyî rijnayene, roniştoxan rê sozê TOKÎyan ame dayene. Seba TOKÎyan zî roniştoxan ra pere ame girewtene. Hem keyeyî destê înan ra ameyî girewtene hem zî pereyê înan ame xespkerdene.