Korona bena pîl, beno ke bi milyonan merdimî pê bikewê

Vîrusê Korona Covid-19 o ke menga kanûne de Çîn de vejîya werte bi hawayê pandemî vila beno. Hûmara merdimanê ke dinya de pê vîrusî kewtî 131 hezar kesî derbaz kerdî. Yeno texmînkerdene ke DYA de 150 mîlyon kesî pê Korona bikewê.

Şanê pancşemeyî goreyê bîlançoya AFPyî ke eşkerayîyanê fermîyan ra amade kerde pêro dinya de tewr tay 131 hezar û 460 kesî pê Korona kewtî. Tewr tay 4 hezar 923 kesî zî vîrusî ra merdî. Yeno vatene ke vîrus 116 welat û herêman de vila bi.

Mîyanê 24 saetanê peyênan de 189 kesî Îtalya de, 75 kesî Îran de û 37 kesî zî Îspanya de medî. Ame parekerdene ke 7 hezar û 360 kesî zî pê vîrusî kewtî.

Îtalya

Çînî ra dima vîrus tewr zêdêr tesîrê Îtalya kerd. Heta şanê pancşemeyî 1.06 kesî Îtalya de vîrusî ra merdî. Goreyê bîlançoya Pawitişê Sivîlî Îtalya de 15 hezar kesî zî pê vîrusî kewtî.

Îran

Goreyê doneyanê fermîyan Îran de 10 hezar û 74 kesî pê vîrusî kewtî, 429 kesî zî vîrusî ra merdî. La goreyê çimeyanê muxalîfan hûmara merdeyan hîna zêdêr a.

Katalonya binê karantîna de ya

Îspanya de hûmara merdimanê ke pê vîrusî kewtî resaye 3 hezar kesî. 84 kesî vîrusî ra merdî. Herêma Katalonya de 4 herêmî binê karantîna de yê. Fransa de zî 2 hezar û 876 kesî pê vîrusî kewtî û 61 kesî vîrusî ra merdî.

DYA

Goreyê texmînanê ke pêşkêşê senatoyê Amerîka ameyî kerdene û hetê parlamenterêkî ra ameyî parekerdene beno ke DYA de 70 mîlyon ra heta 150 mîlyon kesî pê vîrusî bikewê.

Tebdîrê Giranî û Vengdayîş

Vera vîrusê Covid-19î yo ke Rêxistina Weşîye ya Dinya sey pandemî îlan kerd, welatan de tebdîrî yenê girewtene. Bi desan welatan de dibistanî ameyî girewtene, Îtalya bi temamî binê karantîna de ya. Fransa de zî dibistanî ameyî girewtene û venga şarî ame dayene ke astêka kême de bigêro. Belçîka de dibistanî, kafeyî, restoranî girewte yê û aktîvîteyê komîye qedexe yê. Heman wextî de zaf welatan de nawnayîşî ameyî qedexekerdene. Spor de zî tebdîrî asta mîyanneteweyîye de yenê girewtene. Maçî bêseyrkerdoxan yenê kaykerdene. Sere de turîzm rê vîrus ekonomî rê tesîreko giran kerd.

Serekkomarê Fransa Emmanuel Macronî bale ante nêzdîbîyayîşê çewtî yê neteperwerî û şexsî ser û vengdayîşê xurtkerdişê paştdayîşî kerd. Serekwezîra Almanya Angela Merkel waşt ke çalakî û kombîyayîşê zêdeyê hezar kesan bêrê qedexekerdene. Hukmatê Îngilîzî da zanayene ke heta nika 590 kesan de vîrus ame tesbîtkerdene la ê texmîn kenê ke 5 hezar yan zî 10 hezar kesî pê vîrusî kewtî.

Merkezê kontrolî û Vergirewtişê Nêweşîyan ê Ewropa eşkera kerd ke sîstemê weşîye yê Yewîya Ewropa û Brîtanya vîrusê Korona ra mîyanê rîskî de yo.

Serekê DYA Trumpî zî berê xo seba Ewropa padayî û vat ke na derbêka girane daye şîrketanê hewayî. Trumpî vat no tebdîr seba 30 rojan dewam bikero.