Cinîyanê Rojawanê Kurdîstanî serra 2005î de xo binê nameyê Yewîya Starî de bi hawayêkê xoserî bi rêxistin kerd. Yewîya Starî heta serra 2016î dewam kerde. 15ê çeleyê 2016î de Yewîya Starî kongreya xo ya 6. de nameyê xo kerd Kongreya Starî. Kongreya Starî zî wextêkê kilmî de bîye serbanê hempare ya cinîyanê Rojawanî.

Yewîya Starî Şorişê Rojawanî ra verî vera rejîmê Baasî xo bi rêxistin kerd û vera Baasî têkoşînî ra fek vera nêda. Yewîya Starî Qamişlo de kongreya xo ra 2. kerdbî û şorişî rê rayberîye kerde. Şorişî ra dima zî Yewîya Starî bi hawayêkê fermîyî karê rêxistinîye rê dewam kerd. Yewîya Starî kerd ke bi hezaran cinîyî tewrê karanê komelkî û sîyasîyan bibê.

Karê têgêrayîşê cinîyanê Rojawanî bi ronayîşê Yewîya Starî dest pêkerdî û bi Kongreya Starî hîna hîra û zengînî dewam kenê.  

Kongreya Starî xeylêk waran de têkoşînê sîstemê cinîyan ê xoseran awan kerd. Modelê hemserekîye rayberîya Kongreya Starî de Rojawanê Kurdîstanî de kewt dewre. Sîstemê hemserekîye kongreya 5. ya PYDyî de serra 2012î de pê hemserekanê Salih Muslîm û Asya Ebdullah kewt dewre.

Kongreya Starî bi şîarê ''Heta ke cinîyî azad nêbê komel azad nêbeno'' 2016 de xo rêxistin kerd û nika vera hişmendîya kolonyalîste, dewletperest û serwerîya camêrdan, pê ferasetê azadgîrîya cinîyan, demokratîk û ekolojîke bena pîlêr. Kongreya Starî projeyê Sûrîyeya demokratîken û Rojawanê Azadî xo rê esas gêna. Kongreya Starî vera keyeyê feodalî cuya hempare û vera hişmendîya netewe-dewlete cuya demokratîke pawena. Kongreya Starî modelê cuyêka winasêne de israr kena ke cinîyî sîyasetî ra heta xopawitişî, edaletî ra heta ekonomî, weşîye ra heta hunerî bieşkê pêro waran de hîsê xo îfade bikerê. Kongreya Starî giranîye dana rêxistinîye, perwerde û xurtkerdişê cinîyan.

Kongreya Starî seba Rojhelatê Mîyanênî de biba modelêk hem Ewropa de hem zî herême de temsîlkarîyan akena. Lubnan, Başûrê Kurdîstanî, Almanya, Danîmarka, Swîsre, Belçîka û Hollanda de temsîlkarîyê ci estê.

Kongreya Starî xo bi komun, meclîs, akademî, kooperatîf û komîteyan rêxistin kena û bi temamî 12 komîteyê ci estê. Nê komîteyî seba ke komelî rêxistin bikerê ronîyayî. Her komîte bi dîsîplîn û sîstematîkî xebitîyena. Karî zî goreyê hewcedarîyan yenê kerdene.