Zekî Akil: Hukmatê tirkan wazeno pakîya etnîke bikero

Sîyasetmedar Zekî Akilî ard ziwan ke îqtîdarê AKP-MHPyî wazeno Rojawanî bi temamî çin bikero û mîsalê Efrînî da. Akilî pare kerd ke îqtîdar wazeno ke Rojawan de pakîya etnîke bikero û bi nê hawayî verê Sûrîyeya newîye de asteng bibo.

ROJAWAN

Sîyasetmedar Zekî Akilî serebûtê ke Sûrîye de qewimîyenê û ameyoxê Sûrîye ajansê ma rê ercnayî. Ercnayîşê Akilî wina yê:

''Sûrîye de şerê zereyî qewimîyayêne. Do asan nêbo ke mîyanê aktoranê sîyasîyan de mutabaqat bêro viraştene. Tirkîya ha peyê HTŞyî de ya. Tirkîya bloke kena ke beşdarîya kurdan nê prosesî de bloke bikera. Hetê bînî ra nêzanîyeno ke Ewropa û Amerîka nê prosesî de çendek paştî bidê kurdan. 

Çareserîyêka mende ganî wina bibo; pêro şar û hêzê Sûrîye yewbînan qebul bikerê û bi metodanê sîyasîyan pêbikerê. Eke yewîya zereyî û kulturê cuya hempare bêrê esaskerdene no do bibo raşt. Eşkerayîyê hêzanê sey NY û Amerîka pozîtîf ê. Eke nê rolê xo bi aktîfî bîyarê ca îmkanî seba asankerdişê çareserîye do bizêdîyê.

Sûrîye de verê çareserîye de astengîyanê tewr pîlan ra yew Tirkîya ya. Erdogan Sûrîye rê şer ferz keno û verê Artêşa Milî hya Sûrîye dano herêmanê kurdan û îdareyanê demokratîkan. Erdogan xîret keno ke kurdan prosesî ra dûrî bivisno û hêzanê sey Amerîka, NATO, Ewropa, NY ûsn bloke bikero. Qiseyê NYyî û Amerîka 'Ganî her ke proses de cabigêro' do çendek pratîk de bêro dîyene? 

Kurdan heta nika HTŞ û îdareyê Şamî de pêvînayîş nêkerdbi la kurdî Amerîka û Koalîsyonê Mîyanneteweyî reyde tim mîyanê dîyalogan de yê. Kurdî seba ke mîyanê xo de hempar bibê xîret kenê. Kurdî seba temamîya Sûrîye sîstemêkê demokratîkî wazenê û zemînêkê haştîwazî de çareserîye gêrenê.

Qerarê Sûrîye sûrîyeyîjan rê nêno verdayene. Tirkîya wazena ke nê prosesî de kurdî teber de bimanê. Tirkîya provakasyonan kena. Sûrîye de ganî demokrasî bêro caardene. Eke wina bêno çareserîye mumkîn nîya. Ferasetê HTŞyî seba demokrasîyî nêbeno. 

Minbic seba sîstemêkê demokratîkî modelêko baş bi. La bi hêrişanê peyênan na rewşe werte ra ameye wedaritene. Tirkîya hem verê cergan da Minbicî hem zî mîyanê nînan de têmîyanîye vete. Nê cergî zî goreyê peymana ke Meclîsê Leşkerî yê Minbicî de ameya kerdene tênêgêrenê. 

Tirkîya Sûrîye de verê awankerdişê sîstemêkê demokratîkî de tehlukeyêko cidî yo. Erdogan do xîret bikero ke pêro Sûrîye bigêro binê kontrolî. Erdogan wazeno temamîya Rojawanî çin bikero. Seke Efrîn de kerdo îqtîdar wazeno ke Rojawan de pakîya etnîke bikero û bi nê hawayî verê Sûrîyeya newîye de asteng bibo.

Tişrîn û Qereqozax bi fedakarîyêka pîle ameyî pawitene la hêrişî ameyî şiknayene. Nê cayan de şer hema zî nêqedîya. Dewleta tirke fermanê nê hêrişan da. Artêşa Milî ya Sûrîye xora bi fermananê Tirkîya têgêrena. Nika yeno vatene ke tîya de Amerîka dewre de ya. La Tirkîya wina rehet do tîya ra fek vera nêda. Nîyetê dewleta tirke xirab o. Dewleta tirke vana 'Ma do tirbeya Suleyman Şahî bîyarê Qereqozaxî.' La nîyetê ci yo esas şer o.

Dêra Zorê de rewşa nikayêne aram asena. Tîya de meseleyî bi pêvînayîş û dîyalogan ameyî çareserkerdene. HTŞyî vat ke QSD wa herêmanê xo de bimano, ê herêmanê rejîmî de cabenê. Dêra Zorê de komê dewleta tirke têmîyanîye vejenê. 

Reqa de rewşe hîna aloz bîye. Vengdayîşê dewleta tirke ser o tay kesî vejîyayî waran. La rixmê ney zî Hêzê Asayîşê Zereyî bi eqlî têgêrayî.  

Tehlukeyê DAÎŞî cidî yo. Xora mîyanê SMOyî de hûmara endamanê DAÎŞî zî zaf a. Bala QSDyî hêrişanê peyênan ser de ya. Coka têkoşînê vera DAÎŞî zî qels bîya. Tepişteyê DAÎŞî û kampe bi hemkarîya koalîsyonî pawîyenê. Heta ke teberî ra hêrişî nêrê kerdene meseleyêka cidîye nêaseno. La ancî zî tehluke est o. Ganî tedbîrî bizêdîyê. No tehluke pêro dinya eleqedar keno. Tirkîya zî wazena ke endamê DAÎŞî yê tepişteyî teber de bibê. Dewleta tirke vana ke 'têkoşînê vera terorî' felan û bêvan la derdê ci yo esas dewleta tirke yo.''