Hozate: Têgêrayîşê cinîyan ê kurdan rayber o

Besê Hozata ke têgêrayîşê cinîyan ê kurdan sey rayberê têgêrayîşanê cinîyan ê dinya name kerd vat: ''Têkoşînê cinîyan ke dinya de vila beno û sînoran nasnêkeno ramojnenê ke rijnayîşê sîstemê camêrdê serdestî zaf dûrî nîyo.''

Hemsereka Konseya Rayberdişî ya KCKyî Besê Hozata ke cewab da persanê ANFyî têgêrayîşê cinîyanê kurdan sey rayberê têgêrayîşê cinîyan ê dinya name kerd.

Wextê janê globalî de şîdetê vera cinîyan zêdîya. Zêdbîyayîşê şîdetî û sîstemê kapîtalîstî senî yawbînan rê pabeste yê?

Xora sîstemê camêrdê serdestî bi xo şîdetê vera cînîyan o ke serê koletîya cinîyan xo awan kerdo. No sîstemo ke panc hezar serrî yo bi polîtîkaya qirkerdişê cinî û komelî estbîyayîş xo rayra beno merheleya peyêne de jano ke mirneno vete werte. Kapîtalîzm tewiro tewr wehşî yê sîstemê camêrdê serdestî yo ke dişmenê cinî, komel û xoza yo. Kapîtalîzm esle xo de vîrus o. Rayberîye sey sîstemê kanserbîyayeyî pênas kerd. Xora îqtîdar-dewlete bitaybetî wextê krîzî de wazenê şarî bigêro binê kontrolî. Seba ke nuqtaya xoverdayîşî bişikno keye û kuçe de şîdetê vera cinîyan keno meşru. Semedê qedînayîşê şîdetê dewlete û camêrdî ganî sîstemo azad, seycîye û demokratîk bêro înşakerdene.

Tewr peynî de sere de îdarekarê TJA xeylêk cinîyê pawitoxê heqanê cinîyan ameyî  tepiştene. Şima naye senî ercnenê?

Îqtîdarê AKP-MHPyî wazeno ke prosesê janî de rejîmê dîktatorîya xo rinda bido roniştene. Seba ke cinîyî bitaybetî zî cinîyê kurdan têkoşînê azadîye û demokrasî danê hêrişê înan kenê ke wa  dîktatorîya înan nêro rijnayene. Têkoşînê cinîyan komelî ser o zaf tesîr keno. Bi tekoşînê cinîyan komel de zanayîşê xopawitişî aver şino û waştişê heq, huqûq, edelat û azadîye zêdîyeno. Coka îqtîdar têkoşînê cinîyan ra zaf terseno.Têgêrayîşê cinîyan ê kurdan Kurdîstan Tirkîya roşnbîyayîşê komelkî rê rayberîye keno ke darbe daye dîktatorîya îqtîdarî ro. Seba ke cinîyê kurdî bi qerardarîye û îradeyê girdî têkoşîn kenê îqtîdar beno har û zafêr hêriş keno. Ê wazenê ke bi qanûnan sîstemê koletîya cinîyan ronê û kam ke vera naye vejîyeno hêrişê ci kenê.

Kurdîstan û Tirkîya de rêxistinê cinîyan senî eşkenê vernîya hêrişan bîgêrê û destkewteyanê xo bipawê?

Cinîyan bi bedelanê pîlan destkewteyê xo fînayî dest. Nika pê hêrişan yeno waştenê ke heme qezencê înan dest ra bêrê girewtene. Têgêrayîşê cinîyan ê Tirkîya ganî vera hêrişê vera cinîyan ê kurdan bivejîyê û cayê înan de vinderê. Ganî paştayîş bêro xurtkerdene ke têkoşînê cinîyan pîlêr bibo.Têgêrayîşê cinîyan ê kuran hînî xorîyîya herre de qoq dayo. Sara, Bêrîtane, Zîlane, Sema, Berîvane, Delale, Çîçeke, Şîlane, Ekîne, Şevîne, Tekoşîne, Şîrîne Elemhurî, Hevrîne û bi hezaran cinîyê ke têkoşînê azadîye de şehîd bîyî, şexsê înan de têkoşîn bi gird. No îradeyo ke bîyo azad û zanaye hînî qet yew hêrişo faşîst neêşkeno birijno. Xora têgêrayîşê cinîyan roja verêne ra qerardarîya xo ramojnaye. Coka hêrişê înan hîna bihêz kenê ke do no tewiro bianor ê cinîyan ser bikewo.

Îqtîdar qey sîstemê hemserekîye hedef gêno  û muhîmîya nê sîstemî semedê komelî çîyo?

Sîstemê hemserekîye teslîmîyeto seycîye hedef keno. Semedê demokratîkbîyayîşê sîyasetî no sîstem kîlît o. Sîstemê hemserekîye cuyeya kolektîf û demokratîk a. Felsefeya ci cuyeya azad pîya afernayîş û redkerdişê îqtîdarî yo. seba ke sîstemê hemserekîye zanayîşê demokratîke aver berd û şarî ser tesîr kerd raştê hêrişî yeno. Xeylêk hemserek û hemşaredarî ke wezîfeyê înan ameyî xespkerdene nika zîndanan de yê.  Sîstemê hemserekîye vera dîktatorîye alternîfêk o. Xora îqtîdar hêrişê ci keno.

Serranê peyênan de dinya de têgêrayîşanê cinîyan game pîlî eştî. Têkoşînê cinîyan vila beno. Merheleya têkoşînî şima senî vînenê?

Vatişê Rayberîya ma yê seserra 21. do  bobo ê cinîyan bena raşt. Raşta zî têkoşînê cinîyan dinya de vila beno. Her roje têgêrayîşê cinîyan aver şine û benê xurtêr ke zor danê sîstemê camêrdê serdestî. Ma çalakîya  ‘Las Tesis’ zî dî ke ça de beno wa bibo eke cinîyî çalakîyêke bikerê heme cinîyan ê bînan ser tesîr keno. No ramojneno ke mabênê cinîyan de sînor çîno û no averşîyayîşêko bêhempa yo. Têgêrayîşê cinîyan ê kurdan wayîrê pratîkê girdî yo. Tecrubeyê têgêrayîşê ma  ûmid û hêz dano têgêrayîşanê cinîyan ê bînan. Têgêrayîşê ma eşkeno rolê xo yê reyberîye hîna xurtêr kay bikero.

Seba ke sîstemê camêrdê serdestî bêro rijnayene û rayberîya cinîyan de yew cuye bêro ronayene ganî cinî û hêzê rayberî yê komelê demokratîkî se bikerê?

Ganî vernî de kulturê camêrde serdestî werte ra bêro wedaritene ke semedê naye têkoşîno derg hewce keno. Heta ke komel de kulturo cînsîyetkî mero wedaritene  sîstemo azad û demokratîk nîno ronayene. Cinî çend bena azade, hekîmîyetê camêrdî kêmêr beno û kulturê komelê cînsîyetkî eşkawîyeno. Cinî ganî hekîmîyetê camêrdî ra vejîyo û bibo xo.  Sîstemo serdest cinîya koleye û komelo kole ser o xo dano ciwîyayene. Eke ma pê cinîya azade azadîya komelkîye biafernê sîstemê camêrdê serdestî payra nêmaneno. Seba naye cinî ganî her warê cuye de xo rêsitnen bikero ke ser bikewo. Têkoşînê cinîyan ke dinya de vila beno û sînoran nasnêkeno ramojnenê ke rijnayîşê sîstemê camêrdê serdestî zaf dûrî nîyo.