KOMEL-EKOLOJÎ

Xeberê peyênî

• Pirdê Nehrî tim rind o 

  Pirdê Nehrî yê Şemzînanî rindîyanê Kurdîstanî yê xozayîyan ra yo. Her serrwext de rindîya ci ya bîne asena.
• Serhed de vewre rayîrî qefilnayî 

  Herêma Serhedî ya Vakurê Kurdîstanî de vewre rayîrê bi seyan dewan û taxan qefilnayî.
• Kurdîstan û Tirkîya de varan û firteneyî ra 2 kesî merdî 

  Vakurê Kurdîstanî û Tirkîya de varayîşê zêdeyî û firteneyî ra 2 kesan dinyaya xo bedilnaye û bi desan kesî birîndar bîyî.
• Şingal de toz werişt, Îran de gemarîya hewayî 

  Şingal de toz werişt. Îran de zî lêşinîya hewayî ra dibistanan mabên da perwerdeyî.
• Koyê Cûdîyî de têgêrayîşê leşkerîyî benê sebebê felaketê ekolojîkî 

  Koyê Cûdîyî de dînamîtê ke seba virazîyayîşê rayîranê neweyan û kuleyanê leşkerîyan yenê teqnayene benê sebebê felaketê cidîyî yê ekolojîkî.
• Şewatê Licê xo bi xo hewna şi 

  Şewato ke vizêr Licê de vejîyabi û ci rê mudaxele nêamebi kerdene xo bi xo hewna şi.
• Merkezê zîretî de hînî zîret nêno kerdene 

  Qezaya Erdîşî ya Wanî ya ke merkezê zîretî ya polîtîkayanê şaşan ra hînî citkarê ci nêeşkenê pê zîretî debara xo bikerê. Citkar Mustafa Yilmazî dîyar kerd ke krîzê ekonomîkî ra ê zerar kenê.
• Ciwanan vera 32 welatan dewaya herimnayîşê îklîmî akerde 

  Şeş ciwananê portekîzijan dîyar kerd ke polîtîkayê peygoşî yê vera germîye benê sebebê binpaykerdişê heqanê merdiman coka înan vera hukmatanê 32 welatan dewa akerda.
• Dêrsim de amadekarîyê zimistanî yenê kerdene 

  Dêrsim de dima ke payîz dîya amadekarîyanê zimistanî zî dest pêkerd. Şar firinganê xo keno wişk.
• Kombîyayîşê NYyî ra verî bi des hezaran kesî seba îklîmî rayîr a şîyî 

  Kombîyayîşê Pêroyî yê Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY) ra verî bi hes hezaran kesî New York de rayraşîyayîş kerd û waşt ke vera vurîyayîşê îklîmî hîna zaf çalakîyî bêrê kerdene.
• Dewanê Dêrsimî de meseleyê awe, ceyran û rayîrî nênê çareserkerdene 

  Dewa Kakberî ya ke 1994 de amebî xalîkerdene, dewijî 2020 ra nata agêrenê ci la dewe de meseleyê rayîr, ceyranî û awe nênê çareserkerdene.
• Qeyûmî Wan vurna dewêke 

  Qeyûmê Şaredarîya Wanî şaristan kerdo sey dewe. Merdimî nêeşkenê herre, çal û çopan ra kuçeyan ra derbaz bibê.
• 'Gelîyê Dêrsimî seba ke merkezê elewîtî yê, wa bipawîyê'  

  Serekê Odaya Muhendîsanê Jeolojî Huseyîn Alanî bale ante ser ke Gelîyê Pilemurîye û Munzurî teyna seba ke ekolojîk ê ney, seba ke merkezê bawerîya elewîyan ê zî bêrê pawitene.''
• Baxçeyê Hewselî û bircê Amedî kewenê 'Lîsteya Mîrasanê Dinya' 

  UNESCOyî pêşnîyaz kerd ke bircê Amedî û Baxçeyê Hewselî yê ke hetê dewleta tirke ra ameyê rijnayene, bikewê mîyanê 'Lîsteya Mîrasanê Dinya yê ke Binê Tehlukeyî de yê.'
• Cinîyê Amedî pê vayan nêeşkenê 

  Cinîyanê Amedî krîzo ekonomîk o giran ercna û ard ziwan ke meaşê înan pê zemanê vayan nêeşkenê.
• Gelîyê Munzur û Pilemurîye sey 'warê pawitişî' ameyî îlankerdene 

  Gelîyê Munzur û Pilemurîye sey 'warê pawitişî yê hesas û qetî' ameyî îlankerdene.
• Dara Hêni de qirkerdişê daran 

  Dewa Rizî ya qezaya Dara Hêni ya Çewlîgî de seba viraştişê kalekolî darî birîyayî.
• Colemêrg de şiwanetîye hem weş hem zî zehmet a 

  Colemêrg de tay merdimî seba ke bieşkê debara xo bikerê neçare manenê ke bi mengan keyeyê xo ra dûrî de şiwanetîye bikerê.
• Sêwrege: Citkarî vera kerdişanê DEDAŞî hêrsbîyaye yê 

  Qezaya Sêwrege ya Riha de citkaran pare kerd ke seba ke DEDAŞ tim ceyranî birneno îsot û firîngê înan axpînan de helisîyayî. Citkaran vat: ''Wa peynîya zulmê DEDAŞî bêra ardene.''
• Dêrsim de hingdarî heqê keda xo nêgênê  

  Hingdaranê Dêrsimî pare kerd ke emser hingimên bi bereketî nîyo û seba ke paştî nêdîyena hingdarîye ê mexdûr benê.
• Colemêrg de wextê çînayîşê vaşan 

  Colemêrg de heywankarî seba ke zimistanî bidê heywananê xo vaşanê xo çînenê. Vaşê ke çînayenê dima girê dîyenê û pêser erzîyenê.
• Licê de reya hîrêyîne şewat vejîya 

  Qezaya Licê ya Amedî de waranê daristanan de reya hîrêyîne şewat vejîya. Şaro ke pê îmkanê xo şewat hewna kerdo vat şewatî rê mudaxele erey yeno kerdene.
• Şahîdê Terteleyê Dêrsimî: Nika zî dore ameya xozaya ma 

  Şahîdê Terteleyê Dêrsimî yê 1938î Huseyîn Çelîkî vist vîrî ke tertele de merdimê Dêrsimî ameybî qirkerdene, nika zî hetê heman kesan ra xozaya Dêrsimî yena qirkerdene.
• 'Dramê karkeranê serrwextî nêno dîyene' 

  Tirkîya û Kurdîstan de dramê karkeranê serrwextî dewam keno. Nuştox Asrin Keleşî pare kerd ke meseleyê karkerê zîretî yê serrwextî nênê dîyene.
• Wareyê Colemêrgî bi cinîyan zîl danê 

  Wareyanê Colemêrgî û sîstemê ci yê serwerîya dadîyan de cinîyî hem mîyanê xoza de hem zî hetê berardişî ra wayîrê hêzê qerardayîşî yê.