KOMEL-EKOLOJÎ

Xeberê peyênî

• Kombîyayîşê NYyî ra verî bi des hezaran kesî seba îklîmî rayîr a şîyî 

  Kombîyayîşê Pêroyî yê Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY) ra verî bi hes hezaran kesî New York de rayraşîyayîş kerd û waşt ke vera vurîyayîşê îklîmî hîna zaf çalakîyî bêrê kerdene.
• Dewanê Dêrsimî de meseleyê awe, ceyran û rayîrî nênê çareserkerdene 

  Dewa Kakberî ya ke 1994 de amebî xalîkerdene, dewijî 2020 ra nata agêrenê ci la dewe de meseleyê rayîr, ceyranî û awe nênê çareserkerdene.
• Qeyûmî Wan vurna dewêke 

  Qeyûmê Şaredarîya Wanî şaristan kerdo sey dewe. Merdimî nêeşkenê herre, çal û çopan ra kuçeyan ra derbaz bibê.
• 'Gelîyê Dêrsimî seba ke merkezê elewîtî yê, wa bipawîyê'  

  Serekê Odaya Muhendîsanê Jeolojî Huseyîn Alanî bale ante ser ke Gelîyê Pilemurîye û Munzurî teyna seba ke ekolojîk ê ney, seba ke merkezê bawerîya elewîyan ê zî bêrê pawitene.''
• Baxçeyê Hewselî û bircê Amedî kewenê 'Lîsteya Mîrasanê Dinya' 

  UNESCOyî pêşnîyaz kerd ke bircê Amedî û Baxçeyê Hewselî yê ke hetê dewleta tirke ra ameyê rijnayene, bikewê mîyanê 'Lîsteya Mîrasanê Dinya yê ke Binê Tehlukeyî de yê.'
• Cinîyê Amedî pê vayan nêeşkenê 

  Cinîyanê Amedî krîzo ekonomîk o giran ercna û ard ziwan ke meaşê înan pê zemanê vayan nêeşkenê.
• Gelîyê Munzur û Pilemurîye sey 'warê pawitişî' ameyî îlankerdene 

  Gelîyê Munzur û Pilemurîye sey 'warê pawitişî yê hesas û qetî' ameyî îlankerdene.
• Dara Hêni de qirkerdişê daran 

  Dewa Rizî ya qezaya Dara Hêni ya Çewlîgî de seba viraştişê kalekolî darî birîyayî.
• Colemêrg de şiwanetîye hem weş hem zî zehmet a 

  Colemêrg de tay merdimî seba ke bieşkê debara xo bikerê neçare manenê ke bi mengan keyeyê xo ra dûrî de şiwanetîye bikerê.
• Sêwrege: Citkarî vera kerdişanê DEDAŞî hêrsbîyaye yê 

  Qezaya Sêwrege ya Riha de citkaran pare kerd ke seba ke DEDAŞ tim ceyranî birneno îsot û firîngê înan axpînan de helisîyayî. Citkaran vat: ''Wa peynîya zulmê DEDAŞî bêra ardene.''
• Dêrsim de hingdarî heqê keda xo nêgênê  

  Hingdaranê Dêrsimî pare kerd ke emser hingimên bi bereketî nîyo û seba ke paştî nêdîyena hingdarîye ê mexdûr benê.
• Colemêrg de wextê çînayîşê vaşan 

  Colemêrg de heywankarî seba ke zimistanî bidê heywananê xo vaşanê xo çînenê. Vaşê ke çînayenê dima girê dîyenê û pêser erzîyenê.
• Licê de reya hîrêyîne şewat vejîya 

  Qezaya Licê ya Amedî de waranê daristanan de reya hîrêyîne şewat vejîya. Şaro ke pê îmkanê xo şewat hewna kerdo vat şewatî rê mudaxele erey yeno kerdene.
• Şahîdê Terteleyê Dêrsimî: Nika zî dore ameya xozaya ma 

  Şahîdê Terteleyê Dêrsimî yê 1938î Huseyîn Çelîkî vist vîrî ke tertele de merdimê Dêrsimî ameybî qirkerdene, nika zî hetê heman kesan ra xozaya Dêrsimî yena qirkerdene.
• 'Dramê karkeranê serrwextî nêno dîyene' 

  Tirkîya û Kurdîstan de dramê karkeranê serrwextî dewam keno. Nuştox Asrin Keleşî pare kerd ke meseleyê karkerê zîretî yê serrwextî nênê dîyene.
• Wareyê Colemêrgî bi cinîyan zîl danê 

  Wareyanê Colemêrgî û sîstemê ci yê serwerîya dadîyan de cinîyî hem mîyanê xoza de hem zî hetê berardişî ra wayîrê hêzê qerardayîşî yê.
• Şewatê Cûdîyî: Artêşa tirke, çimeyê kerrayan, şîrketê petrolî 

  Rixmo ke hewteyêk xo pey de verdayo şewwatê Cûdîyî hema zî dewam keno. Hêzê dewlete qestî ra mudaxeleyê vera şewatî yeno astengkerdene.
• KCK: Qirkerdişê ekolojî têkoşînê topyekûnî ferz keno 

  Komîteya Ekolojî ya KCKyî bale ante qirkerdişê ekolojîkî yê Kurdîstan û Tirkîya ser û vat: ''No qirkerdişo ke pêro cuye rê tesîr keno, ma rê têkoşînêkê topyekûnî ferz keno. Têkoşîno ekolojîk veerê xoza û ameyoxî de erk û mesuldarîyêk o.''
• Wan de xoza rîyê rantî ra yena talankerdene 

  Wan û qezayanê ci de awbend, golek û HESî yê ke semedê rantî yenê viraştene, benê sebebê talankerdişê xoza.
• 'Festîvala qeyûmî' ra çopî mendî  

  Gever de festîvala qeyûman 'Cilo Feste' ra dima çopî nêameyî arêdayene.
• Her werd Kurdîstan de wayîrê yew hîkaye yo 

  Şehrîbane Matyar û Şîmele Beyîk tehm û werdanê herêmîyan ê Kurdîstanî ser o cigêrayîşî kerdî û nê pêşkêşê amedijan kerdî. Înan pare kerd ke Kurdîstan de her werd wayîrê yew hîkaye yo.
• Vayan ra tehmê roşanî nêmend 

  Roşanê Qurbanan ra verî şar şino sûkan la nêeşkeno vayan ra şîranî, datlî, goşt yan zî xo rê kincan bihêrîno.
• Berhemê koyanê Dêrsimî serê dezgehan de yê 

  Huseyîn Ercano ke berhemanê koyanê Dêrsimî arê dano û roşeno vat: ''Hetê ekonomî ra halê ma xirab o. Ma neçare yê ke nê karî bikerê.''
• VEDAŞî saetê ceyranî yê sîteyan kilîd kerdî 

  VEDAŞî Wan de saetê ceyranî yê sîteyan mîyanê kasayanê girewteyan de cakerdî. Roniştoxê Wanî hînî do nêeşkê bimusê ke înan çendek ceyran xerc kerdo.
• Awbendî Maseyanê Wanî ser o gef ê 

  Awbendê Morgedîkî yo ke mabênê qezayanê Erdîş, Bêgîrî, Ebex û Bazîdî de hînî bi awe debeno. No zî Maseyanê Wanî ser o gefêko pîl o.